Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Afet ve Acil Durum Yönetimi Anabilim Dalına bağlı Afet Bilimi ve Mühendisliği Doktora Programı ile ilgili bilgiler ve program yeterlilikleri aşağıda özetlenmektedir.
Program Hakkında Bilgi
Ülkemizde ise en sık görülen meteorolojik karakterli doğal afetler sel, taşkın, dolu, don, orman yangınları, kuraklık, şiddetli yağış, şiddetli rüzgâr, yıldırım, çığ, kar ve fırtınalardır. Türkiye coğrafyası jeolojik ve topoğrafik nitelikleri gereği çok sayıda ve farklı büyüklüklerde deprem orijinli afetlerin gerçekleştiği bir yer olmuştur. Tarihsel olarak Marmara Denizi ve çevresinde çok önemli depremlerin olduğu bilgisi mevcuttur. Bu denli depremlere maruz kalınması, Anadolu coğrafyasının deprem üreten diri fayların bulunduğu, önemli deprem zonlarının yıkıcı depremler ürettiği bir tektonik yapıya sahip olmasından kaynaklanmaktadır. Günümüzde sanayileşme, çarpık yapılaşma, doğanın tahrip edilmesi gibi insan etkileri afetlerin etkilerinin artırmasına veya yenilerinin ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. 200 yıl önce yılda 200 doğal afet yaşanırken son yüzyılda bu rakamın 800’e ulaştığını belirtilmektedir.
İnsan eliyle oluşan ve hayatın akışını bozacak ölçüde sonuçlar doğuran afetler insan kaynaklı afetler olarak tanımlanabilir. İnsan kaynaklı afetlere dünyanın her yerinde rastlanabilir ve bu afetlerin etkileri beklenmedik büyüklükte olabilir. Önlem alınmışlık düzeyine göre afetin de büyüklüğü değişir. Hava kirliliği, ozon tabakasının delinmesi, asit yağmurları, nükleer, biyolojik ve kimyasal kazalar, terör saldırıları, göçler vb. insan kaynaklı afetler olarak sayılabilir. Teknolojik afetler ya da diğer bir ifadeyle endüstriyel afetler insan kaynaklı afetler altında incelenebildiği gibi ayrı bir afet sınıfı olarak da değerlendirilebilmektedir. Teknolojik afetlerin çıkış nedeni teknolojik hatalar ve eksiklikler gibi görünse de esasen kök neden insan kaynaklıdır. Eğitimsizlik, dikkatsizlik, yeterli önlemlerin alınmaması gibi sebeplerden ötürü kaza veya kasıt sonucu teknolojik afetler meydana gelebilmektedir. Bu kapsamda afet risk yönetimi ve risk değerlendirmesi bu tür afetler için daha kapsamlı gerçekleştirilebilmekte ve riskin şiddetini azaltmaya yönelik daha iyi sonuçlar elde edilebilmektedir. Teknolojik afetler farklı doğal afetlere yol açabildiği, doğal afetler de teknolojik afetleri tetikleyebilmektedir. Buna göre büyük bir deprem neticesinde çok sayıda teknolojik afet de (endüstriyel alanlarda patlamalar, gaz sızıntıları, radyasyon sızıntısı vb.) meydana gelmektedir. Bu gibi teknolojik afetlerin nedeni deprem ya da benzeri doğal afetler görülse de esasında kök neden bu doğal afetlere yönelik gerekli tedbirlerin alınmamasıdır. Bu nedenle teknolojik afetlerin esas sorumlusu insan olarak görülmektedir.
Çok disiplinli bir yaklaşımı gerektiren, afet yönetimi çalışmaları hem teknik, teknolojik ve mühendislik hem de sosyal bilimler bakış açısı ile yürütülmesi uygun bir yaklaşımdır. Afet yönetimi, afetlerin önlenmesi ve zararlarının azaltılması amacıyla, afet öncesinde, afet sırasında ve afet sonrasında alınması gereken önlemlerin ve yapılması gereken çalışmaların planlanması, yönlendirilmesi, koordine edilmesi, desteklenmesi ve etkin olarak uygulanabilmesi için toplumun tüm kesimlerini kurum ve kuruluşlarıyla faaliyetlere dahil eden, kaynakların belirlenen stratejik hedefler ve öncelikler doğrultusunda kullanılmasını sağlayan çok yönlü ve çok aktörlü bir yönetim süreci olarak tanımlanmaktadır. Bu süreç içerisinde, önleme, hazırlık, müdahale, iyileştirme gibi ana aşamalara ayrılabilen faaliyetler süreklilik gerektirmektedir. Afet yönetimi sürecinin bir önceki aşamasında yapılan faaliyetlerin başarısı bir sonraki aşamasında yapılacak faaliyetlerin başarısını etkilemektedir. Bu süreçler iç içe geçmiş faaliyetlerdir ve bir döngü oluştururlar.
Afet ve acil durum öncesi, sırası ve sonrasında teknik ekipler, özellikle jeoloji, inşaat ve çevre mühendisleri, şehir plancılar, afetin olası fiziksel yıkımını en aza indirmek ve afet sonrasında çevrenin yeniden düzenlenmesi, güvenli bir şekilde aynı yerde ya da başka yerde yeniden inşasıyla ilgilenirler. Afet zararlarının azaltılması ve afetlerin önlenmesi ancak çok disiplinli bir yaklaşımla uygulanacak afet risk yönetimi ile mümkün olabilecektir. Tehlikelerin ve risklerin belirlenmesi, arazi çalışmaları, tehlike ve risk haritalarının hazırlanması, farklı kökenli afetlere ilişkin erken uyarı sistemlerinin kurgulanması, önlem tekniklerinin ve önlem yapılarının belirlenmesi çoğunlukla mühendislik çalışması gerektirmektedir.
Afetlerin meydana getirdiği zararları azaltabilmek ve iyileştirmeleri yapabilmek için gerekli alt yapı ve kaynaklar ne kadar iyi olursa olsun bu kaynaklara işlevsellik kazandıracak olan nitelikli insan kaynağıdır. Gerek afet öncesi hazırlıklarda gerekse afet sırasında ve sonrasındaki müdahale ve iyileştirme çalışmalarında Bütünleşik Afet Yönetimi sistemine dahil olabilecek mühendislik tabanlı bilim insanlarının yetiştirilmesi ülkemiz için önem arz etmektedir. Doğal afetlerin etkisini azaltabilecek ve teknolojik/insan kaynaklı afetlerin önlenmesine veya etkilerinin azaltılmasına yardımcı olabilecek, yeni bakış açıları ile güçlendirilmiş ve genişletilmiş yönetimlerin mühendislik tabanlı olarak afetlere yaklaşması ve bu alanda mühendisler yetiştirilmesi ülkemizdeki önemli bir açığı kapatacaktır.
Programın web sayfası için tıklayınız.
Kayıt Kabul Şartları
Başvuru Dönemi : 2024-2025 Bahar Dönemi
Başvuru Tarihleri : 06.12.2024 09:00:00 - 03.02.2025 17:00:00
Uygulanan Başvuru Şartları (T.C. Vatandaşı Adaylar İçin) ALES Sayısal Puanı minimum 75 olmalıdır (eski sistem GRE Quantitative minimum 700, yeni sistem GRE Quantitative minimum 155 ). Minimum yüksek lisans mezuniyet not ortalaması 3.25/4 (82.5/100) olmalıdır. Lisanstan Doktoraya başvuru yapmak isteyenler için minimum lisans ortalaması 3.00/4 (76.66/100) olmalıdır. Tüm Mühendislikler, Afet Yönetimi mezunları başvurabilir.
Kontenjanı (T.C. Vatandaşı Adaylar İçin): 5
Uygulanan Başvuru Şartları (Uluslararası Aday Öğrenciler İçin) ALES Numerical must be minimum 75 (old system GRE Quantitative minimum 700, new system GRE minimum 155 ). Graduate GPA must be minimum 3.25/4 (82.5/100). Minimum GPA from undergraduate to doctorate must be 3.00/4 (76.66/100). Graduation must be All Engineering, Disaster Management.
Kontenjanı (Uluslararası Aday Öğrenciler İçin): 5
Yatay Geçiş Kontenjanı : 1
Başvuru Sayfası Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği Senato Esasları Başvuru şartları,başvuru tarihleri ve kontenjan, Başvuru Sisteminden anlık alınmaktadır.
İngilizce Yeterlilik
Mevzuat
Akademik Takvim
Ders Planı
Ders Programı
Ders İntibak ve Muafiyet İşlemleri
Program Eğitim Amaçları
Açılması önerilen bu doktora programı ile afet bilgisine sahip uzman mühendisler yetiştirilerek bu konudaki eksikliklerin giderilmesi sağlanacak ve bu alandaki en önemli hedeflerden birisi olan insan kaynağının arttırılması konusunda da önemli sonuçlar elde edilecektir. Önerilen doktora programında eğitim alan öğrencilerin;
Afet Bilimi ve Mühendisliği alanındaki problemleri bilimsel araştırma yöntemlerini kullanarak çözüm yöntemi geliştirme ve bilime bir yenilik getirebilme,
Deney tasarlama, gerçekleştirme ve sonuçlarını analiz ederek bilimsel bir yöntem geliştirme,
Alanındaki araştırmalar için gerekli olan bilişim, iletişim teknolojilerini ve modern ölçüm araçlarını kullanarak Afet Bilimi ve Mühendisliği konusunda yeni uygulamalar geliştirme,
Disiplin içi ve disiplinler arası iletişim kurma, çok disiplinli ekiplerle çalışarak bilim insanı olma özelliği kazanma,
Özelliklerine sahip olması beklenmektedir.
Ölçme ve Değerlendirme
Öğrenci Başarısının Değerlendirilmesi
İstanbul Teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği Senato Esasları 56. Madde, 57. Madde, 58. Madde ve 59. Madde göz önünde bulundurularak öğrenci başarısı değerlendirilmektedir.
MADDE 56- Dersi veren öğretim üyesi yarıyıl içi çalışmalarının türlerini, sayısını ve başarı notuna katkısının hangi oranlarda olacağını ve yarıyıl sonu sınavına girebilme koşullarını, derslere kayıtların başlamasından önce program yürütme kuruluna bildirir. Bu koşullar program yürütme kurulunun onayı ve enstitü anabilim/anasanat dalı başkanının uygun görüşü ile kesinleşir ve enstitü anabilim/anasanat dalı başkanlığı tarafından öğrenciye duyurulur ve ilgili enstitüye bildirilir.
MADDE 57- Öğrenci bir dersin başarı notuna sonuçların ilan edilmesinden itibaren bir hafta içerisinde itiraz edebilir. İtiraz enstitüye yazılı olarak yapılır. İlgili öğretim üyesi öğrencinin başarı durumunu tekrar değerlendirir ve sonucu en geç bir hafta içerisinde enstitüye bildirir. Belirtilen sürede yapılmayan itirazlar enstitü tarafından işleme alınmaz.
MADDE 58- Lisansüstü programlarındaki dersler aşağıdaki not sistemine göre değerlendirilir
|
Harf Notu |
Katsayı |
Mükemmel |
AA |
4.00 |
Çok iyi üzeri |
BA+ |
3.75 |
Çok iyi |
BA |
3.50 |
İyi üzeri |
BB+ |
3.25 |
İyi |
BB |
3.00 |
Koşullu-geçer |
CB+ |
2.75 |
Koşullu-geçer |
CB |
2.50 |
Koşullu-geçer |
CC+ |
2.25 |
Koşullu-geçer |
CC |
2.00 |
Başarısız |
FF |
0.00 |
Vizesiz başarısız |
VF |
0.00 |
MADDE 59- Ağırlıklı genel not ortalamasını yükseltmek isteyen öğrenci ders alma süresi içinde aldığı dersleri tekrar alabilir. Tekrarlanan dersler için son alınan not geçerlidir.
Staj
Bu programda staj bulunmamaktadır.
Mezuniyet Koşulları
İTÜ Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetimeliği- Doktora Açma Ölçütleri” göz önüne alındığında, önerilen Doktora programında, yüksek lisans derecesi olan öğrenciler için toplam 24 krediden az olmamak koşuluyla en az 8 adet ders (ABM kodlu dersler ile iş birliği kurulması planlanan doktora programlarından ve ABM 696 dersleri), yeterlik sınavı (ABM YET), tez önerisi ve tez çalışması (ABM TEZ) başarısı şarttır. Dolayısıyla, Afet Bilimi ve Mühendisliği Doktora Programı’nda alınması gereken toplam en az 24 kredilik ders önerilmektedir ve dersler 3’er kredidir.
Kazanılan Derece ve Ünvan
Derece : Doktora Ünvan : Doktora
Program İstihdam Olanakları
Afet Bilimi ve Mühendisliği Doktora Programı genel olarak Deprem Mühendisliği, İnşaat Mühendisliği, Kimya Mühendisliği, Çevre Mühendisliği, Nükleer Mühendisliği, Malzeme Mühendisliği, Makine Mühendisliği, Atmosfer Bilimleri, Geomatik Mühendisliği, Yapay Zekâ, Maden Mühendisliği alanlarını kapsayan mühendislik tabanlı bir programdır.
Sunulan doktora programının, yeni ve yenilikçi mühendislik yaklaşımlar ile teknolojik/insan kaynaklı afetlerin önlenmesine veya azaltılmasına yardımcı olabilecek ve doğal afetlerin etkisini azaltabilecek donanıma sahip mühendisler yetiştireceği öngörülmektedir. Bu doğrultuda verilmesi planlanan eğitim sayesinde, afet alanında ihtiyaçları karşılamaya yönelik disiplin içi ve disiplinler arası projelerde çalışma yeteneğine sahip mühendislerin eksikliğini gidermesi beklenmektedir.
Mezun Sayısı
Mezun bulunmamaktadır.
Program Çıktıları
P.Ç.1 Alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, bilgiyi değerlendirir, yorumlar ve uygular.
P.Ç.2 Mühendislikte uygulanan güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgi sahibidir.
P.Ç.3 Belirsiz, sınırlı ya da eksik verileri kullanarak, bilimsel yöntemlerle bilgiyi tamamlar ve uygular; değişik disiplinlere ait bilgileri bir arada kullanabilir.
P.Ç.4 Mesleğinin yeni ve gelişmekte olan uygulamalarının farkındadır, ihtiyaç duyduğunda bunları inceler ve öğrenir.
P.Ç.5 Alanı ile ilgili problemleri tanımlar ve formüle eder, çözmek için yöntem geliştirir ve çözümlerde yenilikçi yöntemler uygular.
P.Ç.6 Yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; karmaşık sistem veya süreçleri tasarlar ve tasarımlarında yenilikçi/alternatif çözümler geliştirir.
P.Ç.7 Kuramsal, deneysel ve modelleme esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular; bu süreçte karşılaşılan karmaşık problemleri irdeler ve çözümler.
P.Ç.8 Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilir, bu tür takımlarda liderlik yapabilir ve karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirebilir; bağımsız çalışabilir ve sorumluluk alır.
P.Ç.9 Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyinde kullanarak, sözlü ve yazılı iletişim kurar.
P.Ç.10 Çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, o alandaki veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda sistematik ve açık bir şekilde yazılı ya da sözlü olarak aktarır.
P.Ç.11 Mühendislik uygulamalarının sosyal, çevresel, sağlık, güvenlik, hukuk boyutları ile proje yönetimi ve iş hayatı uygulamalarını bilir ve bunların mühendislik uygulamalarına getirdiği kısıtların farkındadır.
P.Ç.12 Verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir.
Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ) Akademik Ağırlıklı Uyum Matrisi
P.Ç.1 P.Ç.2 P.Ç.3 P.Ç.4 P.Ç.5 P.Ç.6 P.Ç.7 P.Ç.8 P.Ç.9 P.Ç.10 P.Ç.11 P.Ç.12 |
BİLGİ (Kuramsal, Olgusal) |
1-Temel bilimleri, matematik ve mühendislik bilimlerini üst düzeyde anlar ve uygular.
|
2-Alanında en son gelişmeler dâhil olmak üzere genişlemesine ve derinlemesine bilgi sahibidir.
|
BECERİLER (Bilişsel, Uygulamalı) |
1-Bir alanda en yeni bilgilere ulaşır ve bunları kavrayarak araştırma yapabilmek için gerekli yöntem ve becerilerde üst düzeyde yeterliğe sahiptir.
|
2-Bilime veya teknolojiye yenilik getiren, yeni bir bilimsel yöntem veya teknolojik ürün/süreç geliştiren ya da bilinen bir yöntemi yeni bir alana uygulayan kapsamlı bir çalışma yapar.
|
3-Temel bilimleri, matematik ve mühendislik bilimlerini üst düzeyde saptar ve uygular.
|
4-Alanında en son gelişmeler dâhil olmak üzere genişlemesine ve derinlemesine bilgi sahibi olur.
|
5-Özgün bir araştırma sürecini bağımsız olarak algılar, tasarlar, uygulama ve sonuçlandırır; bu süreci yönetir.
|
YETKİNLİKLER - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği |
1-Akademik çalışmalarının çıktılarını saygın akademik ortamlarda yayınlayarak bilim ve teknoloji literatürüne katkıda bulunur.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 PÇ11 PÇ12 |
2-Bilime veya teknolojiye yenilik getiren, yeni bir bilimsel yöntem veya teknolojik ürün/süreç geliştiren ya da bilinen bir yöntemi yeni bir alana uygulayan kapsamlı bir çalışma yapar.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 PÇ11 PÇ12 |
3-Bilimsel, teknolojik, sosyal ve kültürel gelişmeleri değerlendirme ve bilimsel tarafsızlık ve etik sorumluluk bilinciyle topluma aktarır.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 PÇ11 PÇ12 |
YETKİNLİKLER - Öğrenme Yetkinliği |
1-Özgün bir araştırma sürecini bağımsız olarak algılar, tasarlar, uygulama ve sonuçlandırır; bu süreci yönetir.
|
2-Bir alanda en yeni bilgilere ulaşır ve bunları kavrayarak araştırma yapabilmek için gerekli yöntem ve becerilerde üst düzeyde yeterliğe sahip olur.
|
3-Bilime veya teknolojiye yenilik getiren, yeni bir bilimsel yöntem veya teknolojik ürün/süreç geliştiren ya da bilinen bir yöntemi yeni bir alana uygulayan kapsamlı bir çalışma yapar.
|
4-Akademik çalışmalarının çıktılarını saygın akademik ortamlarda yayınlayarak bilim ve teknoloji literatürüne katkıda bulunur.
|
YETKİNLİKLER - İletişim ve Sosyal Yetkinlik |
1-Uzmanlık alanındaki fikirlerin ve gelişmelerin eleştirel analizini, sentezini ve değerlendirmesini yapar.
|
2-Uzmanlık alanında çalışanlarla ve daha geniş bilimsel ve sosyal topluluklarla yazılı ve sözlü etkin iletişim kurar, bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyinde kullanarak ileri düzeyde yazılı, sözlü ve görsel iletişim kurar ve tartışır.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 PÇ11 PÇ12 |
YETKİNLİKLER - Alana Özgü Yetkinlik |
1-Bilimsel, teknolojik, sosyal ve kültürel gelişmeleri değerlendirir ve bilimsel tarafsızlık ve etik sorumluluk bilinciyle topluma aktarır.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 PÇ11 PÇ12 |
2-Uzmanlık alanında çalışanlarla ve daha geniş bilimsel ve sosyal topluluklarla yazılı ve sözlü etkin iletişim kurar, bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyinde kullanarak ileri düzeyde yazılı, sözlü ve görsel iletişim kurar ve tartışır.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 PÇ11 PÇ12 |
Program Koordinatörü
Anabilim Dalı Başkanı