Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalına bağlı Mimarlık Tarihi Doktora Programı ile ilgili bilgiler ve program yeterlilikleri aşağıda özetlenmektedir.
Program Hakkında Bilgi
Mimarlık Tarihi disiplininin Türkiye’de ayrı bir uzmanlık alanı olarak benimsenmesinde İTÜ Mimarlık Fakültesi öncü bir rol üstlenmiştir. Mimarlık Tarihi alanının İTÜ içinde gelişmesinde ise inşaat mühendisi, mimarlık tarihçisi ve restorasyon uzmanı Prof. Paolo Verzone’nin (1902-1986) payı büyüktür. Akademik yaşamının başlangıcında tez hocası Prof. Paolo Verzone’nin araştırma yaklaşımları ve eğitim yöntemlerine yakından tanıklık etmiş olan Prof. Doğan Kuban da yetiştirdiği araştırmacılarla İTÜ’nün Mimarlık Tarihi alanındaki yerini güçlendirmiştir.
İTÜ Mimarlık Fakültesi'nin kuruluş yıllarında doktora programı henüz oluşmadığından, asistanlar, “Doktora Tezi” yerine “Yeterlik Tezi” hazırlayarak özgün çalışmalar üretmişlerdir. 1950 yılından itibaren çeşitli kürsülerdeki asistanların yeterlik tezlerinin ağırlıklı olarak Mimarlık Tarihi konularında olduğu görülmektedir. İlk doktora çalışmaları 1960’lı yıllarda başlamıştır. Prof. Dr. Bülent Özer'in İTÜ’ Mimarlık Fakültesi bünyesinde Prof. Kemali Söylemezoğlu danışmanlığında 1964 yılında tamamladığı "Rejyonalizm, Üniversalizm ve Çağdaş Mimarimiz" başlıklı tezi, “Mimarlık Tarihi" alanındaki erken tarihli doktora çalışmalarındandır.
“Mimarlık Tarihi Kürsüsü”, Prof. Doğan Kuban'ın yönetiminde 1962-63 akademik yılında "Mimarlık Tarihi ve Rölöve Kürsüsü" adını almıştır. Prof. Doğan Kuban'ın "Mimarlık Tarihi" alanında yürütücülüğünü üstlendiği ilk doktora tezi ise, Berge Aran'ın 1971 yılında kabul edilen "Anadolu’da Roma Devri Mimarisi" başlıklı tezidir.
"Mimarlık Tarihi ve Rölöve Kürsüsü”nün adı 1973 yılında "Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Kürsüsü" olarak değiştirilmiştir. Tez ve araştırmalarla Anadolu’daki tarihi yapı stoğunu ortaya çıkarma çabasının ön planda olduğu bu dönem aynı zamanda Prof. Doğan Kuban’ın başkanlığında, “Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Enstitüsü”nün (MTRE, 1974-1982) kuruluşuna da tanıklık eder. Enstitü’nün Mimarlık Tarihi alanına en büyük katkısı bugün de bir başvuru kaynağı olan MTRE dergisidir.
Lisansüstü eğitimi 1982 yılından itibaren fakültelerden alınarak Rektörlüğe bağlı enstitülerce yürütülmeye başlandığında “Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Kürsüsü”, dünyada kültürel miras ile ilgili çalışmaların güçlenmesiyle de ilişkili olarak “Mimarlık Tarihi Anabilim Dalı” ve “Restorasyon Anabilim Dalı” olarak ikiye ayrılmıştır. Mimarlık Tarihi lisansüstü eğitimi Prof. Dr. Semra Ögel başkanlığında, önce İTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü (1982-1986), ardından İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü bünyesinde (1986- 1999) yürütülmüştür. Prof. Dr. Semra Ögel’in ardından sırasıyla Prof. Dr. Metin Ahunbay, Prof. Dr. Günkut Akın, Prof. Dr. Filiz Özer, Prof. Dr. İlknur Kolay ve Prof. Dr. Aygül Ağır, Mimarlık Tarihi Lisansüstü programlarının yürütücülüğünü üstlenmişlerdir.
Programın Araştırma Alanları:
Antikiteden günümüze şehir ve mimarlığın çevre kültürlerle referans içinde her türlü açılımı;
Antik Çağ ve Bizans mimarlığı; Selçuklu, Beylikler, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemleri mimarlıklarının çevre kültürlerle referans içinde her türlü açılımı;
Türkiye ve dünyada modern mimarlık süreci ve kuramları.
Programın web sayfası için tıklayınız.
Kayıt Kabul Şartları
Başvuru Dönemi : Önceki Dönem / 2024-2025 Güz Dönemi (İkinci Başvuru)
Uygulanan Başvuru Şartları (T.C. Vatandaşı Adaylar İçin) ALES Sayısal Puanı minimum 75 olmalıdır (eski sistem GRE Quantitative minimum 700, yeni sistem GRE Quantitative minimum 155 ). Minimum yüksek lisans mezuniyet not ortalaması 3.5/4 (88.33/100) olmalıdır. Lisanstan Doktoraya başvuru yapmak isteyenler için minimum lisans ortalaması 3.5/4 (88.33/100) olmalıdır. Arkeoloji, İç Mimarlık, İnşaat Mühendisliği, Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Sanat Tarihi, Şehir ve Bölge Planlama, Tarih mezunları başvurabilir. 1)1500 kelimelik araştırma önerisi
2)Yayınlanmış veya yayınlanmak üzere kesin kabul aldığı belgelenmiş bir makale veya bir konferans bildirisi
3)Program öğretim üyelerinin birinden, kabul edilmeleri durumunda birlikte çalışabileceklerine ilişkin bir kabul yazısı
4)Mülakattan önce yapılacak yazılı sınavdan en az 50 puan almış olmak.
(1, 2 ve 3. koşulların sağlandığına ilişkin belgelerin tümü tek bir pdf belgesi olarak sistemde gerekli olduğu düşünülen belge kısmına yüklenmelidir).
Kontenjanı (T.C. Vatandaşı Adaylar İçin): 3
Uygulanan Başvuru Şartları (Uluslararası Aday Öğrenciler İçin) ALES Numerical must be minimum 75 (old system GRE Quantitative minimum 700, new system GRE minimum 155 ). Graduate GPA must be minimum 3.5/4 (88.33/100). Minimum GPA from undergraduate to doctorate must be 3.5/4 (88.33/100). Graduation must be Archaeology, Interior Architecture, Civil Engineering, Architecture, Landscape Architecture, Art History, Urban and Regional Planning, History. 1)1500 word research proposal;
2)a published article or a conference paper (preferably in English, articles/conference papers with an acceptance letter for publication are also acceptable)
3)An acceptance letter from a member of the Architectural History Program
4)Min 50 points at the written examination.
5) Turkish language certificate (min.B2 level or equivalent)
(Documents proving that conditions 1, 2,3 and 4 are met, must be uploaded as a single pdf document to the necessary documents section in the system)
Kontenjanı (Uluslararası Aday Öğrenciler İçin): 2
Başvuru Sayfası Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği Senato Esasları
Başvuru şartları,başvuru tarihleri ve kontenjan, Başvuru Sisteminden anlık alınmaktadır.
İngilizce Yeterlilik
Mevzuat
Akademik Takvim
Ders Planı
Ders Programı
Ders İntibak ve Muafiyet İşlemleri
Program Eğitim Amaçları
• Belgeleme ve verileri rasyonel bakışla değerlendirerek, bilimsel kaynaklarla destekli bir araştırmayı özgünlük içeren bir iddianın ifadesi olarak gerçekleştirme ve yorumlama;
• Mimarlık tarihi alanında, sonuçları ulusal ve uluslararası düzeyde yenilik getirici olan verilerin ve yorumların bilimsel çevrelerle yayın yolu ile paylaşılması;
• Doktoralı mimarlık tarihçisinin bu alanda Türkiye ve hatta dışındaki akademik ortamlarda pozisyon ve söz sahibi olması;
• Mimarlık tarihinin -özerkliğine rağmen- bugünden kopmayan yönlerini kavrama becerileri;
• Yüksek lisans sürecinde mimarlık tarihi alanının açılımlarına aşinalık kazanmış öğrencinin, akademik bir formasyon kazanmasıdır.
Ölçme ve Değerlendirme
Öğrenci Başarısının Değerlendirilmesi
İstanbul Teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği Senato Esasları 56. Madde, 57. Madde, 58. Madde ve 59. Madde göz önünde bulundurularak öğrenci başarısı değerlendirilmektedir.
MADDE 56- Dersi veren öğretim üyesi yarıyıl içi çalışmalarının türlerini, sayısını ve başarı notuna katkısının hangi oranlarda olacağını ve yarıyıl sonu sınavına girebilme koşullarını, derslere kayıtların başlamasından önce program yürütme kuruluna bildirir. Bu koşullar program yürütme kurulunun onayı ve enstitü anabilim/anasanat dalı başkanının uygun görüşü ile kesinleşir ve enstitü anabilim/anasanat dalı başkanlığı tarafından öğrenciye duyurulur ve ilgili enstitüye bildirilir.
MADDE 57- Öğrenci bir dersin başarı notuna sonuçların ilan edilmesinden itibaren bir hafta içerisinde itiraz edebilir. İtiraz enstitüye yazılı olarak yapılır. İlgili öğretim üyesi öğrencinin başarı durumunu tekrar değerlendirir ve sonucu en geç bir hafta içerisinde enstitüye bildirir. Belirtilen sürede yapılmayan itirazlar enstitü tarafından işleme alınmaz.
MADDE 58- Lisansüstü programlarındaki dersler aşağıdaki not sistemine göre değerlendirilir
|
Harf Notu |
Katsayı |
| Mükemmel |
AA |
4.00 |
| Çok iyi üzeri |
BA+ |
3.75 |
| Çok iyi |
BA |
3.50 |
| İyi üzeri |
BB+ |
3.25 |
| İyi |
BB |
3.00 |
| Koşullu-geçer |
CB+ |
2.75 |
| Koşullu-geçer |
CB |
2.50 |
| Koşullu-geçer |
CC+ |
2.25 |
| Koşullu-geçer |
CC |
2.00 |
| Başarısız |
FF |
0.00 |
| Vizesiz başarısız |
VF |
0.00 |
MADDE 59- Ağırlıklı genel not ortalamasını yükseltmek isteyen öğrenci ders alma süresi içinde aldığı dersleri tekrar alabilir. Tekrarlanan dersler için son alınan not geçerlidir.
Staj
Bu programda staj bulunmamaktadır.
Mezuniyet Koşulları
İTÜ Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nde belirlenen koşullar geçerlidir.
Kazanılan Derece ve Ünvan
Derece : Doktora Ünvan : Doktora
Program İstihdam Olanakları
Mezunlar, mimarlık ve kent tarihini konu alan çalışmalarda katkı sunmaktadırlar.
Mezun Sayısı
Mezun İstatistikleri
| Yıl | Mezun Sayısı |
| 2013 | 4 |
| 2014 | 4 |
| 2015 | 4 |
| 2016 | 1 |
| 2017 | 6 |
| 2018 | 2 |
| 2019 | 3 |
| 2021 | 1 |
| 2022 | 3 |
| 2023 | 3 |
Program Çıktıları
P.Ç.1 Yüksek lisans yeterliliklerine dayalı olarak, alanındaki güncel ve ileri düzeydeki bilgileri özgün düşünce ve/veya araştırma ile uzmanlık düzeyinde geliştirebilme, derinleştirebilme ve alanına yenilik getirecek özgün tanımlara ulaşabilme . Alanındaki yeni bilgileri sistematik bir yaklaşımla değerlendirebilme ve kullanabilme (beceri). Alanına yenilik getiren, yeni bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulama geliştiren ya da bilinen bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana uygulayan özgün bir çalışmayı bağımsız olarak gerçekleştirerek alanındaki ilerlemeye katkıda bulunabilme. Yaratıcı ve eleştirel düşünme, sorun çözme ve karar verme gibi üst düzey zihinsel süreçleri kullanarak alanı ile ilgili yeni düşünce ve yöntemler geliştirebilme.
P.Ç.2 Alanının ilişkili olduğu disiplinlerarası etkileşimi kavrayabilme; yeni ve karmaşık fikirleri analiz, sentez ve değerlendirmede uzmanlık gerektiren bilgileri kullanarak özgün sonuçlara ulaşabilme. Alanına yenilik getiren, yeni bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulama geliştirebilme ya da bilinen bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana uygulayabilme, özgün bir konuyu araştırabilme, kavrayabilme tasarlayabilme, uyarlayabilme ve uygulayabilme. Özgün ve disiplinlerarası sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilme.
P.Ç.3 Yeni ve karmaşık düşüncelerin eleştirel analizini, sentezini ve değerlendirmesini yapabilme.
P.Ç.4 Alanı ile ilgili çalışmalarda araştırma yöntemlerini kullanabilmede üst düzey beceriler kazanmış olma.
P.Ç.5 Alanı ile ilgili en az birer adet bilimsel makaleyi ulusal ve uluslararası hakemli dergilerde yayınlayarak veya özgün bir yapıt üreterek ya da yorumlayarak alanındaki bilginin sınırlarını genişletebilme.
P.Ç.6 Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla inceleyebilme, geliştirebilme ve gerektiğinde değiştirmeye yönelik eylemleri yönetebilme.
P.Ç.7 Uluslararası platformlarda, uzman kişiler ile alanındaki konuların tartışılmasında özgün görüşlerini savunabilme ve alanındaki yetkinliğini gösteren etkili bir iletişim kurabilme .
P.Ç.8 Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyi’nde kullanarak ileri düzeyde yazılı, sözlü ve görsel iletişim kurabilme ve tartışabilme.
P.Ç.9 Alanındaki bilimsel, teknolojik sosyal veya kültürel ilerlemeleri tanıtarak, yaşadığı toplumun bilgi toplumu olma ve bunu sürdürebilme sürecine katkıda bulunabilme.
P.Ç.10 Alanı ile ilgili karşılaşılan sorunların çözümünde stratejik karar verme süreçlerini kullanarak işlevsel etkileşim kurabilme. Alanı ile ilgili konularda karşılaşılan toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunların çözümüne katkıda bulunabilme ve bu değerlerin gelişimini destekleyebilme.
Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ) Akademik Ağırlıklı Uyum Matrisi
P.Ç.1 P.Ç.2 P.Ç.3 P.Ç.4 P.Ç.5 P.Ç.6 P.Ç.7 P.Ç.8 P.Ç.9 P.Ç.10 |
| BİLGİ (Kuramsal, Olgusal) |
1-Alanındaki bilgiye dikkate değer ve özgün katkıda bulunabilmek için yüksek lisansta kazanılan yetkinlikler temelinde araştırma alanıyla ilgili en son gelişmeleri kapsayan sistematik bilgi ve kavrayışa sahiptir.
 PÇ1PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
2-Araştırma ve yayın alanında iyi uygulamaya ilişkin normların ve standartların temelinde yatan etik ilkeler konusunda gerekli bilgi ve kavrayışa sahiptir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
3-Öğretme / öğrenme ve değerlendirme stratejileri ve bunların kuramsal temelleri konusunda gerekli bilgi ve kavrayışa sahiptir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
4-Araştırma alanı ile ilgili diğer alanlar arasındaki ara yüzlerdeki en son gelişmelerle ilgili bilgi ve kavrayışa sahiptir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
5-Araştırma alanı ile ilgili diğer alanlar arasındaki ara yüzlerde kullanılan disiplinler arası, çok disiplinli, disiplinler üstü araştırma stratejileri, taktikleri ve teknikleriyle ilgili bilgi ve kavrayışa sahiptir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
| BECERİLER (Bilişsel, Uygulamalı) |
1-Araştırma ve/veya inovasyon alanında problem tanımlamak, önemli problemleri çözmek ve var olan bilgiyi ya da mesleki pratiği genişletmek ve yeniden tanımlamak için gerekli, sentez ve değerlendirmeyi de içeren, en ileri düzeyde uzmanlaşmış beceri ve tekniklere sahip olur.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
2-İlgili araştırma stratejilerini, taktiklerini ve tekniklerini kullanmada ustalık sahibidir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
3-Öncü nitelikte bir akademik araştırmayı diyalektik olarak yürütme becerisine sahiptir ve öncü nitelikte bir akademik diyaloga diyalektik sonuçları için girme becerisine sahiptir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
4-Profesyonel doktora çalışmasında mesleki uygulama camiasının etkinliğini ve profesyonel tasarım anlayışını geliştirebilecek kuramsal arayışlar içinde olduğunu gösterir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
| YETKİNLİKLER - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği |
1-Araştırma bağlamları da dâhil olmak üzere, akademik ya da mesleki bağlamlarda en üst düzeyde yetkinlik: yeni fikirlerin veya süreçlerin geliştirilmesi konusunda dikkate değer bir yetke, inovasyon, bağımsızlık, akademik ve mesleki dürüstlük ve kararlılık ortaya koyar.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
2-Daha geniş bir sosyal, kültürel, ekonomik ve tarihsel bağlama ilişkin bilgi ve kavrayışla ilişkilendirerek karar verir ve hareket eder.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
3-Özgün araştırmaya dayalı, bir bölümü ulusal ve uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmaya değer, nitelikli bir çalışma geliştirerek alanındaki bilgiye katkıda bulunur.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
4-Yeni, karmaşık ve öngörülemeyen ve birbiriyle ilişkili çok sayıda faktörü içeren problemlerin çözümünü gerektiren çalışma ve öğrenim koşullarında liderlik ve inovasyon sergiler.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
| YETKİNLİKLER - Öğrenme Yetkinliği |
1-Akademik ve meslekle ilgili bağlamlarda bilgi temelli bir toplumda teknolojik, toplumsal ve kültürel ilerlemeye katkıda bulunur.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
2-Yeni düşüncelerin geliştirmesi konusundaki kapasitesini ortaya koyar; öğrenme süreçleri konusunda üst düzeyde kavrayışa sahiptir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
| YETKİNLİKLER - İletişim ve Sosyal Yetkinlik |
1-Araştırma alanındaki en ileri düzeye karşılık gelen yeni ve karmaşık düşünceleri eleştirel ve diyalektik bir yaklaşımla çözümler, değerlendirir ve sentezler.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
2-Akranlarıyla, daha geniş bir araştırma topluluğuyla ve genel olarak toplumla uzmanlık alanı konusunda etkili iletişim kurar.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
3-Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyinde kullanarak ileri düzeyde yazılı, sözlü ve görsel iletişim kurar ve tartışır.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
| YETKİNLİKLER - Alana Özgü Yetkinlik |
1-Özgün araştırmaya dayalı, bir bölümü ulusal ve uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmaya değer, nitelikli bir çalışma geliştirerek alanındaki bilgiye katkıda bulunur.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
2-Alanıyla ilgili karmaşık sorunlar karşısında karar verme kapasitesiyle operasyonel etkileşim deneyimine sahip olduğunu gösterir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
3-Araştırma alanındaki en ileri düzeye karşılık gelen yeni ve karmaşık düşünceleri eleştirel bir yaklaşımla çözümler, değerlendirir ve sentezler.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
4-Yeni ve karmaşık düşüncelerin eleştirel, diyalektik analizini, değerlendirmesini ve sentezini yapar.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
5-Alanıyla ilişkili bir araştırma sürecini akademik dürüstlük içinde kurar, tasarlar, hayata geçirir ve uyarlar.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
6-Alanıyla ilgili toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlerin gelişimini destekler, sorunların çözümüne katkıda bulunur, karar verme süreçlerinde etkin olur.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
Program Koordinatörü
Anabilim Dalı Başkanı
Bağlantılar