Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalına bağlı Mimarlık Tarihi Tezli Yüksek Lisans Programı ile ilgili bilgiler ve program yeterlilikleri aşağıda özetlenmektedir.
Program Hakkında Bilgi
Mimarlık Tarihi disiplininin Türkiye’de ayrı bir uzmanlık alanı olarak benimsenmesinde İTÜ Mimarlık Fakültesi öncü bir rol üstlenmiştir. Mimarlık Tarihi alanının İTÜ içinde gelişmesinde ise inşaat mühendisi, mimarlık tarihçisi ve restorasyon uzmanı Prof. Paolo Verzone’nin (1902-1986) payı büyüktür. Akademik yaşamının başlangıcında tez hocası Prof. Paolo Verzone’nin araştırma yaklaşımları ve eğitim yöntemlerine yakından tanıklık etmiş olan Prof. Doğan Kuban da yetiştirdiği araştırmacılarla İTÜ’nün Mimarlık Tarihi alanındaki yerini güçlendirmiştir.
İTÜ Mimarlık Fakültesi'nin kuruluş yıllarında doktora programı henüz oluşmadığından, asistanlar, “Doktora Tezi” yerine “Yeterlik Tezi” hazırlayarak özgün çalışmalar üretmişlerdir. 1950 yılından itibaren çeşitli kürsülerdeki asistanların yeterlik tezlerinin ağırlıklı olarak Mimarlık Tarihi konularında olduğu görülmektedir. İlk doktora çalışmaları 1960’lı yıllarda başlamıştır. Prof. Dr. Bülent Özer'in İTÜ’ Mimarlık Fakültesi bünyesinde Prof. Kemali Söylemezoğlu danışmanlığında 1964 yılında tamamladığı "Rejyonalizm, Üniversalizm ve Çağdaş Mimarimiz" başlıklı tezi, “Mimarlık Tarihi" alanındaki erken tarihli doktora çalışmalarındandır.
“Mimarlık Tarihi Kürsüsü”, Prof. Doğan Kuban'ın yönetiminde 1962-63 akademik yılında "Mimarlık Tarihi ve Rölöve Kürsüsü" adını almıştır. Prof. Doğan Kuban'ın "Mimarlık Tarihi" alanında yürütücülüğünü üstlendiği ilk doktora tezi ise, Berge Aran'ın 1971 yılında kabul edilen "Anadolu’da Roma Devri Mimarisi" başlıklı tezidir.
"Mimarlık Tarihi ve Rölöve Kürsüsü”nün adı 1973 yılında "Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Kürsüsü" olarak değiştirilmiştir. Tez ve araştırmalarla Anadolu’daki tarihi yapı stoğunu ortaya çıkarma çabasının ön planda olduğu bu dönem aynı zamanda Prof. Doğan Kuban’ın başkanlığında, “Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Enstitüsü”nün (MTRE, 1974-1982) kuruluşuna da tanıklık eder. Enstitü’nün Mimarlık Tarihi alanına en büyük katkısı bugün de bir başvuru kaynağı olan MTRE dergisidir.
Lisansüstü eğitimi 1982 yılından itibaren fakültelerden alınarak Rektörlüğe bağlı enstitülerce yürütülmeye başlandığında “Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Kürsüsü” , dünyada kültürel miras ile ilgili çalışmaların güçlenmesiyle de ilişkili olarak “Mimarlık Tarihi Anabilim Dalı” ve “Restorasyon Anabilim Dalı” olarak ikiye ayrılmıştır. Mimarlık Tarihi lisansüstü eğitimi Prof. Dr. Semra Ögel başkanlığında, önce İTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü (1982-1986), ardından İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü bünyesinde (1986- 1999) yürütülmüştür. Prof. Dr. Semra Ögel’in ardından sırasıyla Prof. Dr. Metin Ahunbay, Prof. Dr. Günkut Akın, Prof. Dr. Filiz Özer, Prof. Dr. İlknur Kolay ve Prof. Dr. Aygül Ağır, Mimarlık Tarihi Lisansüstü programlarının yürütücülüğünü üstlenmişlerdir.
Programın Araştırma Alanları:
Antikiteden günümüze şehir ve mimarlığın çevre kültürlerle referans içinde her türlü açılımı;
Antik Çağ ve Bizans mimarlığı; Selçuklu, Beylikler, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemleri mimarlıklarının çevre kültürlerle referans içinde her türlü açılımı;
Türkiye ve dünyada modern mimarlık süreci ve kuramları.
Programın web sayfası için tıklayınız.
Kayıt Kabul Şartları
Başvuru Dönemi : Önceki Dönem / 2024-2025 Güz Dönemi (İkinci Başvuru)
Uygulanan Başvuru Şartları (T.C. Vatandaşı Adaylar İçin) ALES Sayısal Puanı minimum 75 olmalıdır (eski sistem GRE Quantitative minimum 700, yeni sistem GRE Quantitative minimum 155 ). Minimum lisans mezuniyet not ortalaması 2.75/4 (70.83/100) olmalıdır. Arkeoloji, İç Mimarlık, İnşaat Mühendisliği, Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Sanat Tarihi, Şehir ve Bölge Planlama mezunları başvurabilir. 1) 1000 kelimelik araştırma önerisi;
2) Mimarlık Tarihi ile ilgili yapmış oldukları bir çalışma örneği (ödev olabilir),
3) Mülakattan önce gerçekleştirilecek olan yazılı sınavdan en az 50 puan almış olmak.
(1 ve 2. koşulların sağlandığına ilişkin belgelerin tümü tek bir pdf belgesi olarak sistemde gerekli olduğu düşünülen belge kısmına yüklenmelidir).
Kontenjanı (T.C. Vatandaşı Adaylar İçin): 6
Uygulanan Başvuru Şartları (Uluslararası Aday Öğrenciler İçin) ALES Numerical must be minimum 75 (old system GRE Quantitative minimum 700, new system GRE minimum 155 ). Undergraduate GPA must be minimum 2.75/4 (70.83/100). Graduation must be Archaeology, Interior Architecture, Civil Engineering, Architecture, Landscape Architecture, Art History, Urban and Regional Planning. 1)1000 words research proposal
2)Example of a study on history of architecture (course works are acceptable)
3)Turkish language certificate (min. B2 level or equivalent)
4)Min 50 points at the written examination
(Documents proving that conditions 1, 2 and 3 are met, must be uploaded as a single pdf document to the necessary documents section in the system)
Kontenjanı (Uluslararası Aday Öğrenciler İçin): 3
Başvuru Sayfası Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği Senato Esasları
Başvuru şartları,başvuru tarihleri ve kontenjan, Başvuru Sisteminden anlık alınmaktadır.
İngilizce Yeterlilik
Mevzuat
Akademik Takvim
Ders Planı
Ders Programı
Ders İntibak ve Muafiyet İşlemleri
Program Eğitim Amaçları
• Mimarlık tarihi konularını kapsayıcı bir bakışla ele alıp ilgili araştırma yöntemleri ve sistematiği içinde sonuçlara ulaşmak;
• Özgün bir araştırmayı kurgulama becerisi sağlamak;
• Üslup, dönem, yapım teknikleri ve toplumsal içerikler bağlamında, analiz ve yorum becerisi kazandırmak;
• Elde edilen bilimsel sonuçları uluslararası platformlarda yayınlayabilme ve savunabilme yetisi kazandırmak.
Ölçme ve Değerlendirme
Öğrenci Başarısının Değerlendirilmesi
İstanbul Teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği Senato Esasları 56. Madde, 57. Madde, 58. Madde ve 59. Madde göz önünde bulundurularak öğrenci başarısı değerlendirilmektedir.
MADDE 56- Dersi veren öğretim üyesi yarıyıl içi çalışmalarının türlerini, sayısını ve başarı notuna katkısının hangi oranlarda olacağını ve yarıyıl sonu sınavına girebilme koşullarını, derslere kayıtların başlamasından önce program yürütme kuruluna bildirir. Bu koşullar program yürütme kurulunun onayı ve enstitü anabilim/anasanat dalı başkanının uygun görüşü ile kesinleşir ve enstitü anabilim/anasanat dalı başkanlığı tarafından öğrenciye duyurulur ve ilgili enstitüye bildirilir.
MADDE 57- Öğrenci bir dersin başarı notuna sonuçların ilan edilmesinden itibaren bir hafta içerisinde itiraz edebilir. İtiraz enstitüye yazılı olarak yapılır. İlgili öğretim üyesi öğrencinin başarı durumunu tekrar değerlendirir ve sonucu en geç bir hafta içerisinde enstitüye bildirir. Belirtilen sürede yapılmayan itirazlar enstitü tarafından işleme alınmaz.
MADDE 58- Lisansüstü programlarındaki dersler aşağıdaki not sistemine göre değerlendirilir
|
Harf Notu |
Katsayı |
| Mükemmel |
AA |
4.00 |
| Çok iyi üzeri |
BA+ |
3.75 |
| Çok iyi |
BA |
3.50 |
| İyi üzeri |
BB+ |
3.25 |
| İyi |
BB |
3.00 |
| Koşullu-geçer |
CB+ |
2.75 |
| Koşullu-geçer |
CB |
2.50 |
| Koşullu-geçer |
CC+ |
2.25 |
| Koşullu-geçer |
CC |
2.00 |
| Başarısız |
FF |
0.00 |
| Vizesiz başarısız |
VF |
0.00 |
MADDE 59- Ağırlıklı genel not ortalamasını yükseltmek isteyen öğrenci ders alma süresi içinde aldığı dersleri tekrar alabilir. Tekrarlanan dersler için son alınan not geçerlidir.
Staj
Bu programda staj bulunmamaktadır.
Mezuniyet Koşulları
İTÜ Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nde belirlenen koşullar geçerlidir.
Kazanılan Derece ve Ünvan
Derece : Tezli Yüksek Lisans Ünvan : -
Program İstihdam Olanakları
Mezunlar, mimarlık ve kent tarihini konu alan çalışmalarda katkı sunmaktadırlar.
Mezun Sayısı
Mezun İstatistikleri
| Yıl | Mezun Sayısı |
| 2013 | 4 |
| 2014 | 2 |
| 2015 | 8 |
| 2016 | 6 |
| 2017 | 10 |
| 2018 | 9 |
| 2019 | 15 |
| 2020 | 11 |
| 2021 | 1 |
| 2022 | 7 |
| 2023 | 11 |
Program Çıktıları
P.Ç.1 Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak, ilgili program alanında bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirebilme ve derinleştirebilme. Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme . Alanını ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme. Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak, ilgili program alanında bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirebilme ve derinleştirebilme. Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme. Alanı ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme.
P.Ç.2 Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrayabilme. Alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlayabilme ve yeni bilgiler oluşturabilme. Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilme ve sorumluluk alarak çözüm üretebilme.
P.Ç.3 Alanı ile ilgili karşılaşılan sorunları araştırma yöntemlerini kullanarak çözümleyebilme. Alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi çalışmalarını, nicel ve nitel veriler ile destekleyerek, alanındaki ve alan dışındaki gruplara, yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli biçimde aktarabilme.
P.Ç.4 Alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilme .
P.Ç.5 Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme.
P.Ç.6 Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısı ile inceleyebilme, geliştirebilme ve gerektiğinde değiştirmek üzere harekete geçebilme.
P.Ç.7 Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B2 genel düzeyinde kullanarak sözlü ve yazılı iletişim kurabilme.
P.Ç.8 Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme.
P.Ç.9 Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerleri gözeterek denetleyebilme ve bu değerleri öğretebilme. Alanı ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilme ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilme. Alanında özümsedikleri bilgiyi, problem çözme ve/veya uygulama becerilerini, disiplinlerarası çalışmalarda kullanabilme.
P.Ç.10 Tezli programlarda, kendi çalışmalarını, alanındaki uluslararası platformlarda, yazılı, sözlü ve/veya görsel olarak aktarabilme .
Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ) Akademik Ağırlıklı Uyum Matrisi
P.Ç.1 P.Ç.2 P.Ç.3 P.Ç.4 P.Ç.5 P.Ç.6 P.Ç.7 P.Ç.8 P.Ç.9 P.Ç.10 |
| BİLGİ (Kuramsal, Olgusal) |
1-Lisans düzeyinde kazanılan yetkinlikler temelinde mimarlık, planlama, tasarım temel alanında özgün çalışmalar için gerekli temeli sağlayan ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahiptir.
 PÇ1PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
2-Mimarlık / planlama / tasarım alanı ile ilgili diğer alanlar arasındaki ara yüzlerde bilginin doğası, kaynakları, bilgi üretimi ve bilginin sınanmasına ilişkin sorunlar konusunda eleştirel farkındalığa sahiptir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
| BECERİLER (Bilişsel, Uygulamalı) |
1-Mesleki yüksek lisansta mesleki uygulama yeterliliği için gerekli bilişsel ve pratik becerileri kazanır.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
2-Kazanılan bilgi, kavrayış ve problem çözme becerilerini yeni ve alışılagelenin dışındaki ortamlarda, alanıyla ilgili daha geniş, disiplinler arası, çok disiplinli ve disiplinler üstü bağlamlar içerisinde uygular.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
3-İlgili araştırma alanında yeni bilgi ve yöntemler geliştirebilme ve farklı alanlardan gelen bilgiyi tümleştirmek için gerekli uzmanlaşmış problem çözme becerilerine sahip olur.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
4-Bir akademik araştırmayı eleştirel olarak yürütür, akademik diyalogu eleştirel ve kategorik sonuçları için yürütür.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
| YETKİNLİKLER - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği |
1-Alanıyla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yönetir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
2-Çalışma ve öğrenim ortamlarında bağımsız davranır ve sorumluluk alır, bir proje tanımlar ve yönetir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
3-Karmaşık, öngörülemeyen ve yeni stratejik yaklaşımları gerektiren çalışma veya öğrenim bağlamlarını yönetir ve dönüştürür.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
4-Alanında akademik ortamlarda veya uygulama ortamlarda çalışan ekiplerin mesleki bilgi ve pratiğine katkıda bulunur ve/veya stratejik başarımını gözden geçirmek amacıyla sorumluluk üstlenir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
| YETKİNLİKLER - Öğrenme Yetkinliği |
1-Öğrenimini büyük ölçüde kendi başına yönlendirmeye ya da bağımsız olarak sürdürmeye olanak veren öğrenme becerilerine sahiptir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
| YETKİNLİKLER - İletişim ve Sosyal Yetkinlik |
1-Bir çalışmada ulaşılan bulgular ve sonuçlar ile bunların temelinde yatan bilgi ve rasyoneli uzman olan ve olmayan gruplarla açık ve sistemli bir biçimde paylaşır.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
2-Sosyal normlar ve ilişkiler üzerinde diyalektik düşündüğünü gösterir, değişim için öncülük eder.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
3-Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyinde kullanarak sözlü ve yazılı iletişim kurar.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
4-Dili, sembolleri, metinleri etkileşimli olarak kullanır.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
5-Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde etkileşimli olarak kullanır.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
| YETKİNLİKLER - Alana Özgü Yetkinlik |
1-Bir akademik araştırmayı sistemli ve eleştirel olarak yürütür, akademik diyalogu eleştirel ve kategorik sonuçları için yürütür; ulusal ve uluslararası ortamlarda bildiri sunar ve yayın yapar.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
2-Mesleki yüksek lisansta mesleki uygulama yeterliliği için geçerli sertifikasyonu kazanmak için gerekli yetkinliklere sahiptir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
3-Bilgi ve kararlarının uygulanmasından doğabilecek toplumsal ve etik sorumluluklarının bilincinde olarak, bilgiyi tümleştirir ve karmaşık durumları ele alır, eksik ya da sınırlı enformasyonla karar üretir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
4-Alanı ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirir ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
5-Alanıyla ilgili kapsamlı projeler üretir: kazandığı bilgi, kavrayış ve becerileri kullanarak [disiplinler arası, çok disiplinli disiplinler üstü bir yaklaşımla] farklı ölçeklerde tasarım / planlama kararları verme konusundaki kapasitesini ortaya koyan, kapsamlı bir proje üretir.
PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 |
Program Koordinatörü
Anabilim Dalı Başkanı
Bağlantılar